09.02.2024 / Ankara

Türkiye-Kırgızistan İş Forumu, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) ve Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK) işbirliğinde, Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, Kırgız Cumhuriyeti Bakanlar Kurulu Başkanı Akylbek Japarov, TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, Kırgızistan TSO Başkanı Temir Sariev ve DEİK Başkanı Nail Olpak’ın katılımıyla gerçekleştirildi.​

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB) Başkanı M. Rifat
Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasında ekonomik ve ticari ilişkilerde mesafeler
alındığını, bunu daha yüksek seviyelere çıkarma arzusunda olduklarını söyledi.

Kırgızistan’ın son yıllarda büyük atılım ve reform sürecine
girdiğine işaret eden Hisarcıklıoğlu, şöyle konuştu: “Kırgızistan’da
çeşitli sektörlerde 500’e yakın Türkiye sermayeli firma faaliyet gösteriyor. Bu
firmalarımız, binlerce Kırgız kardeşimize istihdam sağlıyor. Türk müteahhitleri
Kırgızistan’da bugüne kadar yatırım bedeli 1 milyar dolar civarında 93 proje
gerçekleştirdi. Bu projelerle firmalarımız, Kırgızistan’ın bağımsızlığından
itibaren hayata geçirdiği kalkınma hamlesine destek verdi. Firmalarımızın
Kırgızistan’da 1 milyar doları aşan yatırımlarından gurur duyuyoruz. İnşallah
bu yeni dönemde çok daha başarılı projelere imza atacağımıza inanıyorum.”

Hisarcıklıoğlu, iki ülke arasındaki 5 milyar dolarlık ticaret
hedefinin gerçekçi olduğunu ve bunun başarılacağına inandığını belirtti.

Kırgızistan’ın dost ve kardeş bir ülke olduğunu vurgulayan
Hisarcıklıoğlu, sözlerini şöyle sürdürdü: “Kırgızistan’a yapacağınız
yatırımlarda ölçek sadece Kırgızistan pazarı değildir. Kırgızistan’a yapılan
yatırımlar, Avrasya Gümrük Birliği sebebiyle çok daha geniş bir coğrafyaya
ulaşmak demektir. Bu da 180 milyonluk bir pazar demektir. Ayrıca Kırgızistan
Çin’e komşudur. Çin pazarı da göz ardı edilmemelidir. Orta ve uzun vadeli
vizyonumuz da mutlak surette Türk Devletleri Teşkilatı bünyesinde kendi gümrük
birliğimizin kurulması olmalıdır. Kırgızistan, Bağımsız Devletler Teşkilatı
coğrafyasında Dünya Ticaret Örgütüne üye olan ilk ülkedir. Son 30 yılda yeniden
şekillenen Avrasya siyasi haritası, bizlerin işbirliği içinde hareket etmesini
zorunlu kılmaktadır.”

Hisarcıklıoğlu, Kırgızistan gümrüklerinin modernizasyonu
için deneyimlerini aktarmaya hazır olduklarını dile getirerek, “TOBB
olarak, Türkiye’nin kara gümrük kapılarını modernize ederek ihracatçılarımıza
önemli maliyet avantajı sağladık. Aynı şeyi burada da yapmaya hazırız. Lojistik
alanında da ciddi işbirliği fırsatları vardır. İkili ticaretin artması için
taşıma maliyetleri azaltılmalı. Kara yoluna alternatif ulaştırma imkanları
geliştirilmeli.” ifadelerini kullandı.

İpek Yolu’nun canlandırılmasının yeniden önem kazandığına
işaret eden Hisarcıklıoğlu, “Orta Kuşak, bizim için öncelikli tercihtir.
Böylelikle Hazar, Karadeniz ve Akdeniz birbirine bağlanacak, bölgemiz küresel
ekonomiye daha güçlü şekilde entegre olacaktır. Diğer bir işbirliği alanı da
Kırgızistan’da bulunan zengin su kaynaklarından elektrik üretilmesidir. Gerekli
yatırım koşulları tesis edildikten sonra Kırgızistan’ın hidroelektrik
potansiyelinin ekonomiye kazandırılması için ortak projeler geliştirebiliriz.
Biz her fırsatta iş dünyası olarak üzerimize düşeni yapmaya hazır olduğumuzu
ifade ediyoruz.” diye konuştu.

-Cumhurbaşkanı
Yardımcısı Yılmaz

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da yaptığı konuşmada,
6 Şubat depremlerinde yardıma koşan Kırgızistan’a, Kırgız halkına ve iş
insanlarına teşekkür etti, bu dayanışmanın Türk milletinin hafızasında daima
yerini koruyacağını söyledi.

Kırgızistan’ın 2023 yılında milli gelirinin 12 milyar doları
aştığını, son üç yılda ortalama yüzde 7 büyüdüğünü anlatan Yılmaz,
Kırgızistan’ın 2018-2040 için belirlediği Milli Kalkınma Stratejisi’nin
gerçekleşmesinde Türkiye’nin elinden gelen tüm desteği sağlayacağını vurguladı.

“Türkiye olarak her platformda Kırgızistan’a, dost ve
kardeş ülkeye her türlü desteği vermeye devam edeceğiz.” diyen Yılmaz, iki
ülke arasındaki ticaret hacminin 2022 yılında bir milyar doları aştığını, 2023
yılında yüzde 42 artışla 1,6 milyar dolar seviyesine yükseldiğini, bu yıl 2
milyar dolar hedefine erişilebileceğini ve orta vadede 5 milyar doların
hedeflendiğini dile getirdi.

Yılmaz, Türkiye’de yenilenebilir enerji, tarım
teknolojileri, savunma sanayisi ve turizm alanları başta olmak üzere Kırgız iş
insanları için pek çok fırsat sahasının bulunduğuna dikkati çekerek, şöyle
devam etti: “Karşılıklı yatırımları arttırmamız, ticaretimizin gelişmesi
anlamında da büyük katkı sunacaktır. Kardeş Kırgızistan’da ulaştırma
altyapısına ciddi yatırımlar yapılması gerekiyor. Telekomünikasyon aynı
şekilde, hidroelektrik, mikro karbon sanayi, mineraller, metal ve kıymetli taş
madenciliği, tekstil, gıda işleme, tarım ürünleri, ambalaj sanayi ve turizm
gibi çok geniş bir yelpazede yatırım fırsatları bulunmaktadır. Siz kıymetli
Türk ve Kırgız iş insanlarımızın cesur adımlar atarak bu alanlarda daha fazla işbirliği
yapmanızı, ortaklıklar geliştirmemizi tavsiye ve temenni ediyoruz”.

Konuşmaların ardından Türkiye ile Kırgızistan iş dünyası
arasında çeşitli alanlardaki işbirliğine ilişkin 9 mutabakat zaptı imzalandı.